Герои Советского Союза, Герои Социалистического Труда

Пётр Николаевич Богданов  — помощник командира взвода 66-го стрелкового полка (61-я стрелковая дивизия, 28-я армия, 1-й Украинский фронт), старший сержант. Герой Советского Союза. Награжден орденами Ленина, Отечественной войны 2-й степени, Славы 3-й степени, медалями, в том числе «За отвагу».

После окончания войны Богданов П.Н. участвовал в боевых действиях против банд националистов. Погиб смертью храбрых. 24 августа 1945 года. Похоронен в городе Лунинце.

 


Николай Сергеевич Давыдов — советский лётчик, майор, заместитель командира эскадрильи, Герой Советского Союза.16 августа 1949 года майор Давыдов погиб в авиационной катастрофе под Лунинцем, похоронен там же.

 

На месте гибели Н.С. Давыдова установлен памятник — самолёт МиГ-17. Сегодня одна из улиц города названа именем Давыдова.

 


Николай Павлович Качанович — контр-адмирал в отставке. Награждён орденами: “За службу Родине в Вооружённых Силах СССР” 3-й степени, “За военные заслуги”; медалями: “За трудовую доблесть”, “За безупречную службу” и 17-ю другими юбилейными и памятными медалями в т.ч. Республики Беларусь, а также медалью “За заслуги по укреплению сотрудничества Польши и СССР”.

Родился 9 января 1946 года в крестьянской семье в д. Бостынь Лунинецкого района. Сейчас проживает в городе Калинград.

 


Елена Даниловна Панькова – электросварщица Гомельского вагонного депо . Герой Социалистического  Труда. Родилась 14 мая 1914 года в городе Лунинце.

Указом Президиума Верховного Совета СССР от 7 марта 1960 года в ознаменование 50-летия Международного женского дня, за выдающиеся достижения в труде и особо плодотворную общественную деятельность Паньковой Елене Даниловне присвоено звание Героя Социалистического Труда с вручением ордена Ленина и золотой медали «Серп и Молот».

Умерла 9 ноября 1964 года.


Александр Васильевич Петрушевский советский военачальник, генерал-полковник (1954), Герой Советского Союза (1944). Родился 27 сентября (9 октября) 1898 года в Лунинце в семье железнодорожника.

13 сентября 1944 года за образцовое выполнение боевых заданий командования на фронте борьбы с немецкими захватчиками и проявленные при этом отвагу и геройство генерал-лейтенанту Петрушевскому Александру Васильевичу присвоено звание Героя Советского Союза с вручением ордена Ленина и медали «Золотая Звезда» (№ 2568).

С 1960 года — в отставке. Жил в Москве, работал в Советском комитете ветеранов войны. Умер 21 октября 1976 года. Похоронен на Новодевичьем кладбище.


Иван Викторович Пятяри — помощник командира 136-го гвардейского штурмового авиационного полка 1-й гвардейской штурмовой авиационной дивизии 1-й воздушной армии 3-го Белорусского фронта, гвардии майор, Герой Советского Союза.

Гвардии капитан И. В. Пятяри к февралю 1945 года совершил 276 успешных боевых вылетов на бомбардировку различных военных объектов противника.  Звание Героя Советского Союза присвоено 19 апреля 1945 года. После войны продолжал службу в ВВС. 5 июня 1949 года, исполняя служебные обязанности, погиб в авиационной катастрофе в районе города Лунинца. Похоронен на городском кладбище. Сегодня одна из улиц города названа в память о Иване Викторовиче Пятяри.

 


Павел Осипович Сухой — авиаконструктор, доктор технических наук, создатель реактивных самолетов, сверхзвуковых истребителей. Дважды Герой Социалистического Труда (1957, 1965), лауреат Ленинской (1968), Сталинской (1943) и Государственной (1975) премий, лауреат премии № 1 им. А. Н. Туполева (1975, посмертно).

В 1918-1920 годах преподавал математику в железнодорожной школе в Лунинце, и где, к слову, познакомился со своей будущей женой. В Лунинце память о советском авиаконструкторе П. О. Сухом увековечили в камне в 2005 году в рамках подготовки к областным «Дожинкам».  Памятник стал одной из достопримечательностей города.

 


Літаратары, краязнаўцы, дзеячы культуры і навукі

(Падрабязную інфармацыю аб пісьменніках і паэтах, жыццё і творчасць якіх звязаны з Лунінеччынай глядзі тут).


Мікалай Мікалаевіч Калінковіч (1950 — 1990) — пісьменнік, краязнаўца, нарадзіўся 18 снежня 1950г. у вёсцы Цна Лунінецкага раёна. Аўтар кніг “Лунінец”(1981, 1990), “Палескіе дні Аляксандра Блока”, “Якуб Колас у Лунінцы.  “Імя мае – Свабода”, “Не парываецца зямная сувязь” і інш.

У 2001 годзе адбылося ўрачыстае адкрыццё помніка Мікалаю Калінковічу, узведенага выключна на дабрачынныя сродкі, каля будынка цэнтральнай раённай бібліятэкі.

 Удзячныя землякі назвалі імем Міколая Калінковіча адну з вуліц города і вуліцу ў вёсцы Цна.


Аўдоцця Якаўлеўна Клеўжыц (1895 — 1975) – самабытная народная спявачка, носьбітка беларускай фальклорнай традыцыі.

Аўдоцця Клеўжыц нарадзілася і ўсё жыццё пражыла ў вёсцы Сінкевічы Лунінецкага раёна. У аснове яе песеннага рэпертуару – калядарная і сямейна-абрадавая творчасць: абрады, песні калядныя, шчадроўныя і вясновыя, сёмушныя, купальскія, жніўныя, вясельныя, хрэсбінныя, калыханкі, а таксама замовы, балады, жартоўныя песні. Яе голас вызначаўся пявучасцю і сілай, асабліва ёй удаваліся песні на тэму кахання і шлюбу. Яе песні запісывалі вядомыя беларуския фалькларысты,  шэраг песень увайшлі ў тамы “Беларускай народнай творчасці”.

 


Леў Леанідавіч Коласаў — краязнаўца, філатэліст, гісторык пошты. Нарадзіўся 20 чэрвеня 1932 года ў Лунінцы.  Узнагароджаны больш за 100 медаллямі за калекцыі на філатэлістычных выставах.Асаблівай папулярнасцю карыстаюцца яго выставачныя калекцыі «Старыя пісьмы Беларусі», «Старонкі гісторыі Беларусі», «Палявая пошта 1941-1945 гг».Сотні публікацый Л.Коласава прысвечаны краязнаўству, рэгіянальнай гісторыі Беларусі, перш за ўсё роднай Лунінеччыне. Аўтар кніг «Паштовыя дарогі Беларусі» (1982), «Філатэлія аб Беларусі» (1984), «Вымерлыя і паміраючыя прафесіі (2003) аб даваеннай гісторыі Лунінца. У складзе раённай камісіі ствараў гісторыка- дакументальную хроніку «Памяць. Лунінецкі раен (1995), аўтар мноства артыкулаў у гэтай кнізе.

 


Андрэй Іванавіч Мазько — паэт. Нарадзіўся 20 сакавіка 1955 у вёсцы Упірава Іванаўскага раёна Брэсцкай вобласці. У 2004–2012 гадах працаваў намеснікам старшыні Лунінецкага райвыканкама, у 2012–2014 гадах – намеснікам дырэктара ОАО “Палессеэлектрамаш”. Выдаў зборнікі паэзіі «Жывы калодзеж», (1999), «Дні і ночы мае» (2003). У 2001 годзе быў прыняты ў Саюз беларускіх пісьменнікаў. Рэкамендацыі яму напісалі вядомыя творцы: Ніл Гілевіч, Ніна Мацяш, Уладзімір Гніламёдаў, Алесь Каско.

 


Марыя Пятроўна Маршак  (нар. 1956)  — беларуская спявачка, салістка Беларускага дзяржаўнага ансамбля народнай музыкі «Свята». У песенным рэпертуары М.Маршак — духоўныя песнапенні, народныя песні “Хмара”, “Расінка”, “Із-за леса, леса — гая”, “І туда гора і сюда гора”, “Вол бушуе”, “Да пшанічка ярына”, “Забелелі снежкі”, аўтарскія песні беларускіх і расійскіх кампазітараў у т. л. “Беларусь мая сінеокая (вершы У. І. Карызны, муз. У. У. Карызны), “Сядзяць у абдымку ветэраны” А.Пахмутовай, «Ой ты, грушка мая” М. Дрынеўскага, вакальна-хараграфічныя кампазіцыі “Свята ўраджаю, ”Край ты мой квітнеючы» і інш. Многія песні запісаны на Беларускім радыё.

 


Сцяпан Паўлавіч Нефідовіч — пісьменнік, краязнаўца. Нарадзіўся 3 студзеня 1941 года ў сялянскай сям’і ў вёсцы Лахаўка Лунінецкага раёна.

На рахунку С.П.Нефідовіча – зборнікі паэзіі і прозы, выдадзенныя ў Лунінцы: “Дзень добры!” (1999),“Парушынкі ў воку” (2002; у сааўтарстве з Віктарам Філатавым),“Святло бяроз” (2004), “Сувой жыцця” (2005), “Спеў берасцянкі” (2007),“Махаю крыламі гадоў” (2010), “Іх яднала дружба” (2010), “Запознены салавей” (2011) і інш. Шмат часу С. П. Нефідовіч аддае збору матэрыялаў мясцовага палескага фальклору, гісторыі вёсак Лахва, Любань, Манасеева, Рэдзірава, Флярова і інш. Краязнаўца даследаваў некаторыя старонкі гісторыі і культурнай спадчыны Лунінеччыны, надрукаваў артыкулы: “Радзівілы ў Лахве”, “Салдатчына ў фальклоры нашага краю”, “Элементы гукапераймання ў фальклорны Лунінеччыны”, “Назвы зямлі Лунінецкай”, “Паданні Лунінецкага краю” і інш.


Іван Аляксеевіч Панасюк — краязнаўца, аўтар шэрагу кніг і публікацый аб прыродзе і гісторыі роднага краю. Нарадзіўся 25 красавіка 1947 года на хутары Лыпкы вёскі Астрамечава Брэсцкага раёна. З 1965 года жыве на Лунінеччыне. Найбольш вядомыя выданні І.Панасюка: “Прырода і ахоўваемыя тэрыторыі Лунінецкага раёна” (1999, 2000, 2001), “Велута” (2006),“Палессе маё Лунінецкае” (2007), “Остромечево и остромычивци” (2010),  “Інтэрнат ты наш, інтэрнатушка…”., «Навасёлкі лунінецкія» (2013), “Письма командиров” (2014).

 

 


Аксана Вадзімаўна Спрынчан  — беларуская пісьменніца, паэт, дырэктар Паэтычнага тэатра «Арт. С.» (art-s.by), сябра Саюзу беларускіх пісьменнікаў.Нарадзілася 23 жніўня 1973 года ў Лунінцы.  Друкуецца з 2000 году. Аўтар кніг «Вершы ад А.» (2004), «Хата для Моўчы» (2007), «ЖываЯ» (2008), «Незвычайная энцыклапедыя беларускіх народных інструментаў» (2010), «Таташ Яраш, мамана Аксана, дачэта Альжбэта. Поўны эксклюзіў» (2013) і інш.Частка вершаў Аксаны Спрынчан пакладзена на музыку. Песні на яе вершы выконвае беларускі гурт «Мерада».

 

 


Віктар Анатольевіч Фядосік  — беларускі гісторык, доктар гістарычных навук, прафесар. Нарадзіўся 9 лютага 1951 г. у в.Сінкевічы Лунінецкага (тады Ленінскага) раёна, у сям’і вядомага беларускага вучонага-фалькларыста А.С. Фядосіка. З 1959 г. жыве ў Мінску. З’яўляецца найбуйнешым у Беларусі спецыялістам па гісторыі антычнасці і сярэдніх стагоддзяў Заходняй Еўропы, узначальвае беларускую навуковую школу вывучэння антычнага хрысціянства, заснаваную акадэмікам М.Нікольскім. Аўтар больш за 300 навуковых і навукова-метадычных работ, 5 манаграфій, больш за 10 навукова-папулярных кніг, 20 падручнікаў і вучэбных дапаможнікаў для вышэйшай і сярэдняй школы.